ຂ່າວໃນພາສາລາວ

(SeaPRwire) –   ຫຼັກການຂອງເສລີພາບໃນການປາກເວົ້າ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພວກເຮົາຍອມໃຫ້ການປະທ້ວງເກີດຂຶ້ນຢູ່ໃນມະຫາວິທະຍາໄລ. ແຕ່ພວກເຮົາຄວນພຽງແຕ່ທົນທານຕໍ່ການເດີນຂະບວນປະທ້ວງໃນມະຫາວິທະຍາໄລ, ຫຼືພວກເຮົາມີຜົນປະໂຫຍດທີ່ເລິກເຊິ່ງກວ່າໃນການອະນຸຍາດໃຫ້ພວກເຂົາສືບຕໍ່—ແມ້ແຕ່ໃນເວລາທີ່ພວກເຂົາສຽງດັງ, ຫ້າວຫັນ, ແລະສ້າງຄວາມລໍາຄານໃຫ້ແກ່ສັງຄົມອ້ອມຂ້າງ?

ຄໍາຖາມນັ້ນແມ່ນຫຼັກການສໍາຄັນຂອງພາລະກິດພົນລະເມືອງຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ: ພວກເຮົາຄວນຕ້ອງການໃຫ້ວິທະຍາໄລຂອງພວກເຮົາສຶກສາພົນລະເມືອງທີ່ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄວາມຄິດ, ຟັງ, ແລະເວົ້າທີ່ຊໍານິຊໍານານເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງເປັນຜູ້ສະໜັບສະໜູນທີ່ຕັ້ງໜ້າຕໍ່ອຸດົມການຂອງປະເທດນີ້. ຊາວໜຸ່ມພັດທະນາຄວາມສາມາດທາງພົນລະເມືອງໂດຍການທົດລອງກັບການກະທໍາທາງການເມືອງ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການເຂົ້າຮ່ວມການສົນທະນາໃນຫ້ອງຮຽນທີ່ເຄົາລົບເຊິ່ງກັນແລະກັນ. ການຮຽນຮູ້ໃນລະດັບວິທະຍາໄລສ່ວນໃຫຍ່ເກີດຂຶ້ນຜ່ານກິດຈະກໍານອກຫຼັກສູດ. ບາງກິດຈະກໍາເຫຼົ່ານີ້—ເຊັ່ນ: ສະໂມສອນໂຕ້ວາທີ—ແມ່ນໄດ້ຮັບການສະຫຼອງຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ໃນຂະນະທີ່ບາງກິດຈະກໍາອື່ນໆ—ເຊັ່ນ: ການປະທ້ວງ—ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມບໍ່ສະບາຍໃຈ.

ທັງໝົດລ້ວນແຕ່ສໍາຄັນ. ພວກເຮົາຄວນຈື່ຈໍາວ່າ ນັກເຄື່ອນໄຫວໃນມື້ນີ້ອາດຈະກາຍເປັນຜູ້ນໍາໃນມື້ອື່ນ.

ເວລາທີ່ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກອຸກອັ່ງກັບຜູ້ປະທ້ວງຢູ່ໃນມະຫາວິທະຍາໄລ Princeton, ຂ້າພະເຈົ້າພະຍາຍາມເຕືອນຕົນເອງວ່າ ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງນີ້ມີຄະນະກໍາມະການບໍລິຫານທີ່ດີເລີດຫຼາຍທ່ານ ທີ່ບໍ່ພຽງແຕ່ປະທ້ວງເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຖືກຈັບກຸມ ຫຼື ຖືກລົງໂທດຍ້ອນການຂັດຂືນຄໍາສັ່ງພົນລະເຮືອນໃນສະໄໝເປັນນັກສຶກສາ. ພວກເຂົາເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນກາຍເປັນມືອາຊີບທີ່ມີຊື່ສຽງ, ພົນລະເມືອງແບບຢ່າງ, ແລະສະມາຊິກທີ່ມີອິດທິພົນໃນຊຸມຊົນຂອງພວກເຂົາ.

ນັ້ນບໍ່ແມ່ນເລື່ອງບັງເອີນ. ເຖິງແມ່ນວ່າຄວາມຄິດເຫັນຂອງພວກເຂົາຈະເປັນເລື່ອງງ່າຍໆ ຫຼື ບໍ່ໄດ້ຄິດຢ່າງຮອບຄອບ, ຜູ້ປະທ້ວງແມ່ນຢູ່ໃນກຸ່ມຄົນສ່ວນນ້ອຍທີ່ເຕັມໃຈທີ່ຈະສ່ຽງໄພ ແລະ ອຸທິດເວລາ ແລະ ພະລັງງານເພື່ອສະແຫວງຫາໂລກທີ່ດີກວ່າ. ແນ່ນອນວ່າ, ການປະທ້ວງບໍ່ແມ່ນວິທີດຽວ ຫຼື ຈໍາເປັນຕ້ອງເປັນວິທີທີ່ດີທີ່ສຸດທີ່ຈະເຮັດແບບນັ້ນ. ນັກສຶກສາຈະພົບເຫັນເສັ້ນທາງທີ່ແຕກຕ່າງກັນເພື່ອສະແຫວງຫາຄວາມເຊື່ອຂອງພວກເຂົາ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ເປັນພົນລະເມືອງ. ຂ້າພະເຈົ້າຈື່ໄດ້ວ່າໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການປະທ້ວງພຽງຄັ້ງດຽວໃນສະໄໝເປັນນັກສຶກສາ. ຂ້າພະເຈົ້າພົບວ່າມັນບໍ່ພໍໃຈຢ່າງເລິກເຊິ່ງ; ການເດີນຂະບວນຕາມຫຼັງປ້າຍໂຄສະນາທີ່ມີຄໍາຂວັນທີ່ງ່າຍດາຍເກີນໄປບໍ່ແມ່ນສໍາລັບຂ້າພະເຈົ້າ.

ແຕ່ບາງຄັ້ງຂ້າພະເຈົ້າກໍທ້າທາຍອາຈານໃນຫ້ອງຮຽນ, ໂຕ້ຖຽງຢ່າງສຸພາບແຕ່ຮຸນແຮງ, ເປັນພຶດຕິກໍາທີ່ບາງຄົນຊື່ນຊົມ ຫຼື ຍອມຮັບໄດ້ ແລະ ບາງຄົນກໍບໍ່ພໍໃຈ. ຂ້າພະເຈົ້າກັບໄປເບິ່ງຄວາມອວດດີໃນໄວໜຸ່ມຂອງຂ້າພະເຈົ້າດ້ວຍຄວາມຂົບຂັນ ແລະ ບາງຄັ້ງກໍຮູ້ສຶກອາຍ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າດີໃຈທີ່ໄດ້ເວົ້າອອກມາ.

ນັກສຶກສາທີ່ກ້າຫານຕັ້ງຄໍາຖາມຕໍ່ອໍານາດໃນໄວໜຸ່ມຂອງພວກເຂົາຈະຕ້ອງຫຼຸດຜ່ອນຄວາມຫ້າວຫັນຂອງພວກເຂົາລົງ ຖ້າພວກເຂົາຢາກເປັນຜູ້ນໍາທີ່ມີປະສິດທິພາບໃນໄວຜູ້ໃຫຍ່; ນັກສຶກສາທີ່ເຊື່ອຟັງອໍານາດຢ່າງອ່ອນນ້ອມສະເໝີ ບໍ່ໜ້າຈະກາຍເປັນຜູ້ນໍາໃນຈຸດໃດໜຶ່ງ. ການປະເຊີນໜ້າກັບການປະທ້ວງ—ໃນຖານະຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມ, ຜູ້ສັງເກດການ, ຫຼື ຜູ້ຕໍ່ຕ້ານ—ແມ່ນພາກສ່ວນທີ່ເປັນປະໂຫຍດຂອງການຮຽນຮູ້ສໍາລັບນັກສຶກສາທີ່ຈະອອກຈາກມະຫາວິທະຍາໄລຂອງພວກເຂົາໄປສູ່ໂລກການເມືອງທີ່ແຕກແຍກ ແລະ ວຸ້ນວາຍ.

ມະຫາວິທະຍາໄລຕ້ອງປະຕິບັດຕາມພາລະກິດການສະແຫວງຫາຄວາມຈິງຂອງພວກເຂົາຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ແລະພວກເຂົາຕ້ອງເຄົາລົບມາດຕະຖານທີ່ແຕກຕ່າງຈາກສິ່ງທີ່ກໍານົດຂອບເຂດການເມືອງ, ແຕ່ມັນບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າພວກເຂົາສາມາດ ຫຼື ຄວນຢູ່ຫ່າງໄກຈາກບັນຫາຕ່າງໆຂອງວັນນີ້.

ທັດສະນະໄລຍະຍາວຂອງການສຶກສາຊັ້ນສູງມີຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ການປະຕິບັດຕໍ່ພຶດຕິກໍາຂອງນັກສຶກສາ ເຊັ່ນດຽວກັນກັບການປູກຝັງການຄົ້ນຄວ້າທີ່ຂັບເຄື່ອນດ້ວຍຄວາມຢາກຮູ້ຢາກເຫັນ. Jim Reische, ຜູ້ທີ່ເຄີຍເປັນຫົວໜ້າຝ່າຍສື່ສານທີ່ Williams College ມາເປັນເວລາຫຼາຍປີ, ໄດ້ຍົກຕົວຢ່າງຈຸດນີ້ດ້ວຍເລື່ອງສ່ວນຕົວ: ເມື່ອລາວເປັນນັກສຶກສາຢູ່ University of Michigan, ລາວໄດ້ສີດພົ່ນຄໍາວ່າ “Corporate Deathburgers” ໃສ່ McDonald’s ແຫ່ງໜຶ່ງໃນທ້ອງຖິ່ນ. ລາວຖືກຈັບກຸມ ແຕ່ກໍໄດ້ຮັບປະລິນຍາ; ມີໜ້ອຍຄົນທີ່ຮູ້ເລື່ອງການທໍາລາຍຊັບສິນທີ່ບໍ່ໄດ້ຄິດຂອງລາວ.

ໃນປັດຈຸບັນ, ເຫດການ “Deathburger” ອາດຈະສ້າງຄວາມຮືຮາໃນອິນເຕີເນັດ ແລະ ຢູ່ໃນບັນທຶກອອນໄລນ໌ຕະຫຼອດໄປ. Reische ເສຍໃຈກັບການພັດທະນານັ້ນ: ການເຮັດຜິດພາດໂງ່ໆເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງການເຕີບໃຫຍ່, ແລະພວກເຮົາຈໍາເປັນຕ້ອງອະນຸຍາດໃຫ້ຊາວໜຸ່ມໄດ້ຮຽນຮູ້ຈາກຄວາມຜິດພາດຂອງພວກເຂົາ.

ນັກສຶກສາຫຼາຍຄົນໄດ້ກະທຳຢ່າງກ້າຫານ, ແລະບາງຄັ້ງກໍໄດ້ເຮັດຜິດພາດໂງ່ໆ, ເພາະວ່າພວກເຂົາໃຈຮ້າຍກັບຄວາມຜິດພາດທາງປະຫວັດສາດ, ນັກປາກເວົ້າທີ່ປຸກລະດົມ, ຮູບແບບວັດທະນະທໍາ, ຫຼືການກະຕຸ້ນອື່ນໆ. ໃນກໍລະນີທີ່ດີທີ່ສຸດ, ວິທະຍາໄລຮັກສານັກສຶກສາໃຫ້ຮັບຜິດຊອບເມື່ອພວກເຂົາລະເມີດກົດລະບຽບ, ແຕ່ກໍສະແດງຄວາມຜ່ອນຜັນພຽງພໍເພື່ອໃຫ້ຄົນໜຸ່ມເຫຼົ່ານີ້ສາມາດພັດທະນາ ແລະ ເຕີບໃຫຍ່ເປັນມະນຸດ.

ດ້ວຍເຫດຜົນນັ້ນ, ການລົງໂທດລະດັບວິທະຍາໄລສໍາລັບການກະທໍາທີ່ບໍ່ຮຸນແຮງຂອງການຂັດຂືນຄໍາສັ່ງພົນລະເຮືອນບາງຄັ້ງອາດຈະຄ່ອນຂ້າງເບົາ—ເຊັ່ນ: ການພັກການຮຽນ ຫຼື ການເຕືອນຢ່າງເປັນທາງການ, ແທນທີ່ຈະເປັນການລະງັບ ຫຼື ໄລ່ອອກ. ລັກສະນະຂອງຊີວິດໃນມະຫາວິທະຍາໄລນີ້ມັກຈະສ້າງຄວາມບໍ່ພໍໃຈໃຫ້ກັບຄົນນອກ. ເມື່ອຜູ້ປະທ້ວງຮ້ອງຄໍາຂວັນທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ຫຼື ລະເມີດກົດລະບຽບທີ່ Princeton, ຂ້າພະເຈົ້າກໍໄດ້ຍິນຈາກບັນດາສິດເກົ່າຈໍານວນໜຶ່ງທີ່ເວົ້າວ່ານັກສຶກສາເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນ “ພວກກໍ່ການຮ້າຍ” ຫຼື “ອາຊະຍາກອນ” ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພວກເຂົາຖືກໄລ່ອອກຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ.

ທັດສະນະນັ້ນເກືອບຈະຜິດສະເໝີ: ຜູ້ປະທ້ວງບໍ່ແມ່ນພວກກໍ່ການຮ້າຍ, ແລະຈຸດປະສົງຂອງວິທະຍາໄລແມ່ນການສຶກສາ, ບໍ່ແມ່ນການລົງໂທດ.

ເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງ, ນັກສຶກສາກຽມພ້ອມສໍາລັບການເປັນພົນລະເມືອງໃນສັງຄົມທີ່ມີການໂຕ້ຖຽງກັນ ໂດຍການປະຕິບັດສິລະປະພົນລະເມືອງ—ໂດຍການຢືນຢັນ ແລະ ສະໜັບສະໜູນທັດສະນະຂອງພວກເຂົາ—ບໍ່ແມ່ນໂດຍການຮັບເອົາບົດຮຽນຈາກອາຈານສອນຂອງພວກເຂົາຢ່າງອ່ອນນ້ອມ. ນັ້ນຄືວິທີທີ່ທ່ານກຽມພ້ອມສໍາລັບການເປັນຜູ້ໃຫຍ່ໃນປະເທດທີ່ມີການໂຕ້ວາທີສາທາລະນະ.

ຂໍ້ຈຳກັດທີ່ສຸພາບໃນການສົນທະນາໃນມະຫາວິທະຍາໄລແມ່ນບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໄດ້ໃນປະເທດທີ່ຖືກກຳນົດໂດຍ, ໃນຄໍາເວົ້າຂອງ Justice William Brennan ຈາກປີ 1964 , “ຄໍາໝັ້ນສັນຍາລະດັບຊາດຢ່າງເລິກເຊິ່ງຕໍ່ຫຼັກການທີ່ວ່າການໂຕ້ວາທີ … ຄວນບໍ່ມີການຍັບຍັ້ງ, ແຂງແຮງ, ແລະເປີດກວ້າງ.” ການສຶກສາພົນລະເມືອງສໍາລັບໂລກການເມືອງທີ່ວຸ້ນວາຍນັ້ນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບໍ່ພຽງແຕ່ປຶ້ມ, ຫ້ອງທົດລອງ, ການບັນຍາຍ, ແລະ ການສໍາມະນາ, ແຕ່ຍັງຕ້ອງຕ້ອນຮັບປ້າຍໂຄສະນາ ແລະ ຜ້າພັນແຂນພາຍໃນປະຕູມະຫາວິທະຍາໄລ.

ເສລີພາບໃນການສະແຫວງຫາຄໍາຖາມທີ່ຂັບເຄື່ອນດ້ວຍຄວາມຢາກຮູ້ຢາກເຫັນ, ຝັນໃຫຍ່, ເວົ້າຢ່າງກ້າຫານ, ແລະ ເຮັດຜິດພາດບາງຄັ້ງຄາວ ລ້ວນແຕ່ເປັນສິ່ງຈໍາເປັນຕໍ່ພາລະກິດພົນລະເມືອງຂອງວິທະຍາໄລ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລຂອງອາເມລິກາ. ເສລີພາບພິເສດເຫຼົ່ານີ້ເຮັດໃຫ້ວິທະຍາໄລ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລເບິ່ງຄືວ່າແຕກຕ່າງ ແລະ ບາງຄັ້ງກໍແປກປະຫຼາດ. ພວກເຂົາມີຢູ່, ດັ່ງທີ່ອະດີດປະທານາທິບໍດີ Princeton William Bowen ກ່າວໄວ້ວ່າ, “ຢູ່ໃນມຸມທີ່ແຕກຕ່າງເລັກນ້ອຍຈາກໂລກ.”

ທັດສະນະນັ້ນເປັນຄຸນງາມຄວາມດີ; ມັນເຮັດໃຫ້ສະຖາບັນການສຶກສາມີຄວາມໄດ້ປຽບທີ່ສໍາຄັນ. ມັນຍັງເປັນຈຸດອ່ອນ. ມັນໝາຍຄວາມວ່າຈະມີກຸ່ມຄົນທີ່ພ້ອມຮັບຟັງຄໍາວິພາກວິຈານທີ່ເວົ້າເກີນຈິງເຖິງການແຍກແຍະລະຫວ່າງມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ສັງຄົມໃນວົງກວ້າງ.

ບົດຂຽນນີ້ຖືກດັດແປງຈາກ , ມີຢູ່ໃນ Basic Books, ເຊິ່ງເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງ Hachette Book Group, Inc.